اسپری بینی که اثرات ضربه مغزی را کاهش میدهد یک درمان آزمایشی مبتنی بر آنتیبادی به نام فورالوماب که از طریق بینی تجویز میشود، ممکن است بتواند از واکنش بیش از حد سیستم ایمنی پس از آسیبهای مغزی جلوگیری کند.
یک درمان آزمایشی مبتنی بر آنتیبادی به نام فورالوماب که از طریق بینی تجویز میشود، ممکن است بتواند از واکنش بیش از حد سیستم ایمنی پس از آسیبهای مغزی جلوگیری کند.
به گزارش انتخاب و به نقل از gizmodo؛ نتایج یک مطالعه جدید بر روی موشها نشان میدهد که این درمان آزمایشی میتواند اثرات ماندگار آسیبهای مغزی را کاهش دهد.
به نظر میرسد بهترین درمان برای یک ضربه شدید به سر در آینده، تنها یک اسپری بینی باشد. پژوهشگران شواهد اولیهای در موشها یافتهاند که نشان میدهد درمانی مبتنی بر آنتیبادی که از طریق بینی تجویز میشود، میتواند آسیبهای مغزی ناشی از ضربهها و صدمات جدی را کاهش دهد.
دانشمندان مرکز پزشکی Mass General Brigham این مطالعه را انجام دادهاند که نتایج آن پنجشنبه گذشته در مجله Nature Neuroscience منتشر شد. در موشهایی که دچار آسیب مغزی شده بودند، این اسپری آزمایشی توانست فرآیند طبیعی ترمیم حاد مغز را بهبود بخشد و همزمان از التهاب مخرب در مراحل بعدی جلوگیری کند. به گفته محققان، این یافتهها میتوانند راه را برای یک درمان پیشگیرانه واقعی جهت مقابله با اثرات بلندمدت آسیبهای مغزی و بیماریهایی مانند سکته مغزی هموار کنند.
آسیبهای مغزی تروماتیک (TBI) همچنان یکی از معضلات جدی در حوزه سلامت عمومی محسوب میشوند. بر اساس دادههای مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، تنها در سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۰۰ هزار آمریکایی به دلیل آسیب مغزی در بیمارستان بستری شدند و نزدیک به ۷۰ هزار نفر جان خود را از دست دادند. علاوه بر این، پژوهشگران دریافتند که حتی آسیبهای خفیف مغزی (معروف به ضربه مغزی) میتوانند منجر به مشکلات عصبی ماندگار شده و حتی احتمال ابتلا به زوال عقل را در سالهای بعد افزایش دهند.
در حال حاضر، روشهایی برای کاهش آسیبهای حاد ناشی از ضربههای مغزی وجود دارد؛ مثلاً استراحت کافی برای ضربههای خفیف و جراحی برای آسیبهای جدی. اما هیچ داروی تأییدشدهای برای پیشگیری از اثرات مزمن این آسیبها وجود ندارد. البته، توانبخشی مغزی میتواند نقش مهمی در روند بهبودی ایفا کند.
در سالهای اخیر، پژوهشگران مرکز Mass General Brigham در حال بررسی یک آنتیبادی آزمایشی ساختهشده در آزمایشگاه به نام فورالوماب هستند که نتایج امیدوارکنندهای برای درمان بیماریهایی مانند اماس (MS) نشان داده است. به همین دلیل، این تیم تصمیم گرفت بررسی کند که آیا این درمان میتواند برای آسیبهای مغزی تروماتیک (TBI) نیز مفید باشد یا خیر.
فورالوماب چگونه کار میکند؟
فورالوماب که توسط شرکت Tiziana Life Sciences توسعه یافته است، گروه خاصی از پروتئینها را هدف قرار میدهد که با سلولهای ایمنی مغز (معروف به CD3) در تعامل هستند. تحقیقات قبلی این تیم نشان داده که مهار CD3 باعث افزایش فعالیت نوع خاصی از سلولهای ایمنی به نام «سلولهای T تنظیمی (Treg)» میشود. همانطور که از نامشان پیداست، این سلولها پاسخ ایمنی مغز را تنظیم کرده و مانع از واکنش بیش از حد آن میشوند.
دکتر سیف ایزی، سرپرست پژوهش و مدیر برنامه ایمونولوژی آسیبهای مغزی در بیمارستان Brigham and Women’s، در این زمینه میگوید:
«آسیبهای مغزی تروماتیک یکی از دلایل اصلی مرگ و ناتوانی هستند—از جمله زوال شناختی—و التهاب مزمن یکی از عوامل کلیدی این آسیبها محسوب میشود.»
نتایج مطالعه بر روی موشها
در این مطالعه جدید روی موشها، محققان دریافتند که فورالوماب، با افزایش فعالیت سلولهای T تنظیمی، برخی جنبههای ترمیم فوری مغز پس از آسیب را بهبود میبخشد. بهعنوانمثال، میکروگلیا (اولین خط دفاعی سیستم ایمنی مغز) در موشهایی که این دارو را دریافت کردند، عملکرد بهتری در پاکسازی سلولهای آسیبدیده داشت.
علاوه بر این، پس از دریافت دارو، میکروگلیا دچار التهاب مزمن نشدند. در نتیجه، موشهایی که تا سه روز پس از آسیب با فورالوماب درمان شدند، در مقایسه با گروه کنترل، بهبود بیشتری در عملکرد حرکتی و هماهنگی خود نشان دادند.
پژوهشگران در مقاله خود نوشتند:
«این یافتهها نشان میدهند که مهار CD3 از طریق بینی میتواند یک رویکرد درمانی نویدبخش برای درمان آسیبهای مغزی تروماتیک (TBI) و احتمالاً سایر انواع آسیبهای حاد مغزی باشد.»
آینده پژوهش: گامی به سوی درمان انسانی
اگرچه مطالعات روی موشها و سایر حیوانات تنها نخستین گام در اثبات اثربخشی یک دارو یا واکسن هستند، اما این یافتهها نویدبخش آیندهای امیدوارکننده برای درمان آسیبهای مغزی هستند.
فورالوماب پیشتر نتایج مثبتی در آزمایشهای انسانی برای بیماری اماس (MS) نشان داده است و هماکنون آزمایشهای انسانی برای بیماری آلزایمر و ALS نیز آغاز شده یا در شرف آغاز هستند.
این پیشرفتها امیدواری ایجاد میکنند که این آنتیبادی بتواند به یک گزینه درمانی جدید و موردنیاز برای بسیاری از بیماریهای مغزی، از جمله آسیبهای مغزی تروماتیک (TBI)، تبدیل شود.