آیا اخوان المسلمین خود را منحل کرده است؟ ماجرای بیانیه انحلال این گروه چیست و چقدر صحت دارد؟

آیا اخوان المسلمین خود را منحل کرده است؟ ماجرای بیانیه انحلال این گروه چیست و چقدر صحت دارد؟ اخیرا بیانیه ای منسوب به گروه اخوان المسلمین مصر در فضای مجازی منتشر شده است که در آن بیانیه این گروه «از انحلال خود در راستای منافع کنونی مصر خبر داده است.» اما آیا این بیانیه صحت دارد؟ ماجراي آن چه بوده است؟


شفقنا: اخیرا بیانیه ای منسوب به گروه اخوان المسلمین مصر در فضای مجازی منتشر شده است که در آن بیانیه این گروه «از انحلال خود در راستای منافع کنونی مصر خبر داده است.» اما آیا این بیانیه صحت دارد؟ ماجراي آن چه بوده است؟

در بیانیه‌ای که با عنوان اخوان المسلمین در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، آمده است: «پس از بررسی‌های دقیق داخلی، تأمل عمیق در مورد واقعیت‌های کنونی مصر و احساس مسئولیت ملی و مذهبی، اخوان المسلمین مصر تصمیم خود را برای انحلال رسمی این گروه در مصر، توقف کامل تمام فعالیت‌های سیاسی و اختصاص دادن خود صرفاً به فعالیت‌های تبلیغی و آموزشی، به گونه‌ای که در چارچوبی مسالمت‌آمیز و خالصانه برای رضای خدا، و در راستای خدمت ارزش‌های اسلامی و اجتماعی باشد، اعلام می‌کند.»

در این بیانیه همچنین آمده است: «همزمان با اتخاذ این تصمیم جدی و تاریخی، این پیام را به رژیم مصر می‌فرستیم، به این امید که این تصمیم به شکستن بن‌بست سیاسی و گشودن افق‌های جدید برای آشتی ملی، از جمله آزادی زندانیان سیاسی و ایجاد فضایی مساعد برای یک مسیر سیاسی جدید که در خدمت منافع ملت و شهروندان آن باشد، کمک کند.»

در ادامه این بیانیه آمده است: «در تأیید خلوص نیت خود، کناره‌گیری کامل خود را از فعالیت‌های سیاسی و رسانه‌ای در داخل و خارج از کشور اعلام می‌کنیم و عرصه سیاسی را در تمام جنبه‌های آن، بدون مخالفت یا دخالت، به رژیم موجود واگذار می‌کنیم تا بتواند مسئولیت کامل خود را در اداره امور کشور، دستیابی به توسعه و بازگرداندن ثبات بر عهده بگیرد.»

در پایان این بیانیه نیز آمده است: «ما آماده‌ایم تا به این موضع خود تا طولانی‌ترین مدت زمان ممکن که دولت درخواست کرده است، پایبند باشیم، زیرا معتقدیم منافع مصر بالاتر از همه ملاحظات است و آرامش و آشتی را بر درگیری و رویارویی اولویت می‌دهیم. از خداوند می‌خواهیم که مصر را در همه امور خیر موفق کند و مردمش را در عشق و وحدت متحد سازد.ولله ولی التوفیق»

فتحی ابونصر و انحلال اخوان المسلمین؟

فتحی ابونصر استاد و محقق یمنی دانشگاه ملک فیصل عربستان سعودی نیز پس از انتشار این بیانیه در شبکه­های اجتماعی، در مقاله ای تحت عنوان «اخوان المسلمین خود را منحل کرد: لحظه تاریخی در مصر جدید» آورد: اخوان المسملین در یک اقدام غافلگیرانه که سرو صدای زیادی در محافل سیاسی و رسانه‌ای داخل و خارج از مصر به راه انداخته، در بیانیه‌ای رسمی انحلال خود و پایان فعالیت‌های سیاسی و سازمانی خود را اعلام، و حمایت کامل خود را از دولت مصر و نهادهای دولتی در «مرحله جدیدی از سازندگی» ابراز کرد.

وی در ادامه ای مقاله آورد: این بیانیه که تاریخی توصیف شد، لحنی انتقادی و جدی داشت و مسیر جدیدی را مطرح می‌کرد که با مسیر این گروه در طول تقریباً یک قرن فعالیت مذهبی و سیاسی، تفاوت اساسی داشت.

به یاد داشته باشید، اخوان المسلمین در سال ۱۹۲۸ توسط حسن البنا تأسیس شد و به سرعت به بزرگترین جنبش اسلامی در مصر و جهان عرب تبدیل شد.

با وجود اینکه بارها ممنوع‌الفعالیت شد و مورد آزار و اذیت قرار گرفت، تا زمان به قدرت رسیدن پس از انقلاب ژانویه ۲۰۱۱ حضوری قدرتمند در صحنه عمومی داشت، اما در سال ۲۰۱۳ در پی قیام مردمی گسترده علیه حکومت وابسته به آن سرنگون شد.

ناظران معتقدند که اعلام انحلال این گروه، پایان یک دوره طولانی جنجال و درگیری بین دولت مصر و این گروه است که بارها به سوءاستفاده از دین برای اهداف سیاسی و تلاش برای تأسیس یک دولت مذهبی که با ماهیت دولت مدنی و ملی که به تکثرگرایی و شهروندی اعتقاد دارد، در تضاد است، متهم شده است.

ابونصر در ادامه نوشت: آنچه در این لحظه تاریخی مهم است، نه فقط اعلام انحلال، بلکه اذعان علنی به اشتباهات دهه‌های گذشته و در نهایت همراهی با صدای دولت و مردم است.

این بیانیه چقدر صحت دارد؟

در پی انتشار این بیانیه واکنش­هایی از سوی برخی شخصیت­ها و سایت­ها درباره صحت یا عدم صحت این بیانیه منتشر شد. از آن جمله «احمد سلطان»، محقق امور جنبش‌های اسلامی، در اظهاراتی حقیقت پشت بیانیه‌ای که چند روز پیش در خصوص انحلال اخوان المسلمین منتشر شده بود، افشا کرد.

سلطان در صفحه شخصی فیسبوک خود نوشت: «بیانیه منتشر شده در مورد کناره‌گیری اخوان المسلمین از فعالیت سیاسی، ساختگی و نادرست است و صرفاً مانور برخی احزاب است.»