آب پرتقال ممکن است کارهایی برای بدن انجام دهد که دانشمندان تاکنون از آن بیخبر بودهاند بیشتر ما آب پرتقال را فقط یک عادت سادهی صبحگاهی میدانیم؛ نوشیدنیای که بدون فکر زیاد میریزیم و مینوشیم. اما دانشمندان در حال کشف این هستند که این نوشیدنی روزمره ممکن است در بدن کاری فراتر از رفع تشنگی انجام دهد.
بیشتر ما آب پرتقال را فقط یک عادت سادهی صبحگاهی میدانیم؛ نوشیدنیای که بدون فکر زیاد میریزیم و مینوشیم. اما دانشمندان در حال کشف این هستند که این نوشیدنی روزمره ممکن است در بدن کاری فراتر از رفع تشنگی انجام دهد.
به گزارش انتخاب و به نقل از sciencealert؛ یک مطالعهی اخیر نشان داده است که مصرف منظم آب پرتقال میتواند فعالیت هزاران ژن در سلولهای ایمنی ما را تحت تأثیر قرار دهد. بسیاری از این ژنها در کنترل فشار خون، کاهش التهاب و تنظیم نحوهی پردازش قند در بدن نقش دارند؛ مواردی که همگی برای سلامت قلب در بلندمدت اهمیت دارند.
در این مطالعه، بزرگسالانی شرکت کردند که روزانه ۵۰۰ میلیلیتر آب پرتقال خالص پاستوریزه به مدت دو ماه نوشیدند. پس از ۶۰ روز، فعالیت بسیاری از ژنهای مرتبط با التهاب و فشار خون بالا کاهش یافته بود.
این ژنها شامل NAMPT، IL6، IL1B و NLRP3 بودند؛ ژنهایی که معمولاً در پاسخ به استرس فعال میشوند. ژن دیگری به نام SGK1 که بر توانایی کلیهها برای نگهداشتن سدیم (نمک) تأثیر میگذارد نیز فعالیت کمتری از خود نشان داد.
چنین تغییراتی با یافتههای پیشین که نشان دادهاند مصرف روزانه آب پرتقال میتواند فشار خون در بزرگسالان جوان را کاهش دهد، همخوانی دارد.
این موضوع مهم است، زیرا یک توضیح احتمالی ارائه میدهد برای اینکه چرا آب پرتقال در چندین مطالعه با بهبود سلامت قلب مرتبط بوده است. این کار نشان میدهد که آب پرتقال صرفاً باعث افزایش قند خون نمیشود؛ بلکه بهنظر میرسد تغییرات کوچکی در سیستمهای تنظیمکنندهی بدن ایجاد میکند که التهاب را کاهش میدهند و به ریلکس شدن رگهای خونی کمک میکنند.
ترکیبهای طبیعی موجود در پرتقال، بهویژه هسپریدین—یک فلاونوئید مرکباتی با اثرات آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی—بهنظر میرسد فرآیندهای مرتبط با فشار خون بالا، تعادل کلسترول و نحوهی مدیریت قند توسط بدن را تحت تأثیر قرار میدهند.
پاسخ بدن همچنین بسته به اندازهی بدن متفاوت است. افرادی که وزن بیشتری داشتند، تغییرات بیشتری در ژنهای مرتبط با متابولیسم چربی نشان دادند، در حالی که داوطلبان لاغرتر، تغییرات قویتری در مسیرهای مرتبط با التهاب داشتند.
یک مرور نظاممند از کارآزماییهای کنترلشده روی ۶۳۹ شرکتکننده از ۱۵ مطالعه نشان داد که مصرف منظم آب پرتقال باعث کاهش مقاومت به انسولین و سطح کلسترول خون میشود. مقاومت به انسولین یکی از ویژگیهای اصلی پیشدیابت است و کلسترول بالا نیز یک عامل خطر شناختهشده برای بیماری قلبی محسوب میشود.
یک تحلیل دیگر که بر افراد دارای اضافهوزن و چاق تمرکز داشت، کاهشهای جزئی در فشار خون سیستولیک و افزایش در کلسترول HDL—که اغلب کلسترول خوب نامیده میشود—پس از چند هفته مصرف روزانه آب پرتقال گزارش کرد. هرچند این تغییرات جزئیاند، اما حتی اصلاحات کوچک در فشار خون و کلسترول، اگر در طول سالها حفظ شوند، میتوانند تأثیر معناداری داشته باشند.
سرنخهای بیشتر از مطالعاتی میآیند که به بررسی متابولیتها میپردازند؛ مولکولهای کوچکی که طی پردازش غذا در بدن تولید میشوند. یک بررسی جدید نشان داد که آب پرتقال مسیرهای مرتبط با استفاده از انرژی، ارتباط بین سلولها و التهاب را تحت تأثیر قرار میدهد. همچنین ممکن است بر میکروبیوم روده اثر بگذارد، که امروزه نقش آن در سلامت قلب به خوبی شناخته شده است.
یک مطالعه نشان داد که نوشیدن آب پرتقال خونی به مدت یک ماه، تعداد باکتریهای رودهای تولیدکنندهی اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه را افزایش میدهد. این ترکیبات به حفظ فشار خون سالم و کاهش التهاب کمک میکنند. داوطلبان همچنین کنترل بهتر قند خون و سطوح پایینتر شاخصهای التهابی داشتند.
افراد مبتلا به سندروم متابولیک—مجموعهای از عوامل خطر شامل فشار خون بالا، قند خون زیاد و چربی اضافی—ممکن است فواید بیشتری ببینند.
در یک مطالعه، مصرف روزانه آب پرتقال عملکرد اندوتلیال (لایهی داخلی رگهای خونی) را در ۶۸ فرد چاق بهبود داد. عملکرد اندوتلیال نشان میدهد رگها تا چه حد خوب میتوانند گشاد شوند و ریلکس کنند و عملکرد بهتر به کاهش خطر حمله قلبی مرتبط است.
البته همهی مطالعات نتایج مشابهی ندارند. یک تحلیل گستردهتر از چربیهای خون نشان داد که اگرچه سطح LDL یا همان کلسترول بد اغلب کاهش مییابد، سایر شاخصهای چربی خون مانند تریگلیسرید و HDL ممکن است تغییر چندانی نداشته باشند. با این حال، مصرف منظم آب پرتقال همچنان میتواند مفید باشد.
در یک مطالعه روی ۱۲۹ کارگر یک کارخانه آب پرتقال در برزیل، سطح خونی آپو لیپوپروتئین B (apo-B)—شاخصی که تعداد ذرات حامل کلسترول مرتبط با خطر حمله قلبی را منعکس میکند—کمتر بود.
در مجموع، شواهد این تصور را به چالش میکشند که نوشیدن آب میوه مرکبات فقط «خوردن شکر مایع» است. البته خوردن میوهی کامل به دلیل داشتن فیبر همچنان انتخاب بهتری است، اما یک لیوان کوچک و روزانه آب پرتقال خالص بهنظر میرسد اثراتی دارد که در طول زمان جمع میشوند.
این اثرات شامل کاهش التهاب، حمایت از جریان خون سالمتر و بهبود چندین شاخص خونی مرتبط با سلامت قلب در بلندمدت است. این یافتهها یادآور این نکتهاند که غذاهای روزمره ممکن است تأثیری بیش از حد تصور ما بر بدن داشته باشند.