تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) چیست؛ این تست چگونه به تشخیص دیابت کمک میکند؟ تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) ابزار مؤثری برای شناسایی زودهنگام دیابت است، بهویژه در زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری و افرادی که در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) ابزار مؤثری برای شناسایی زودهنگام دیابت است، بهویژه در زنان باردار مبتلا به دیابت بارداری و افرادی که در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ زندگی با دیابت یعنی همیشه یک گام جلوتر بودن، و این مسیر با آزمایشهای منظم قند خون آغاز میشود. تشخیص زودهنگام میتواند تفاوت بزرگی ایجاد کند، چرا که به شما کمک میکند تا بهتر بیماری را مدیریت کرده و زندگی سالمتری داشته باشید. با اینکه آزمایشهای مختلفی برای بررسی دیابت وجود دارد، یکی از آنها که برجستهتر است، تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) است.
بهگفتهی دکتر داتا ردی آکیتی، فوق تخصص غدد درونریز این تست بهویژه در شناسایی زودهنگام اختلالات قند خون پس از وعدهی غذایی مؤثر است؛ اختلالاتی که ممکن است در تستهایی مانند HbA1c (هموگلوبین A1c) یا قند خون ناشتا نادیده گرفته شوند. او میافزاید: «در حالیکه HbA1c برای پیگیری بلندمدت کنترل قند خون مفید و راحت است، ممکن است تغییرات اولیهی متابولیکی را نشان ندهد. در بسیاری از موارد، ترکیب تست OGTT با قند خون ناشتا و HbA1c، تصویر کاملتری از وضعیت فرد ارائه میدهد؛ بهویژه زمانی که تشخیص زودهنگام اهمیت دارد.»
اما تست تحمل گلوکز خوراکی چیست؟ در ادامه، همه چیز را دربارهی آن خواهید آموخت.
تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) چیست؟
دکتر آکیتی تست OGTT را فرایندی ساده اما مهم توصیف میکند که به ارزیابی نحوهی پردازش قند (گلوکز) در بدن کمک میکند. این تست عمدتاً برای تشخیص دیابت و دیابت بارداری ــ نوعی از دیابت که در دوران بارداری ایجاد میشود ــ بهکار میرود.
در این آزمایش، ابتدا یک محلول شیرین حاوی مقدار مشخصی قند مینوشید، سپس در زمانهای تعیینشده، سطح قند خونتان اندازهگیری میشود تا مشخص شود بدن شما با چه سرعتی گلوکز را از جریان خون پاک میکند.
این تست چگونه به تشخیص دیابت کمک میکند؟
اگر برای اولینبار است که دربارهی OGTT میشنوید، مراحل زیر نحوهی انجام آن را توضیح میدهد:
۱. نمونهگیری خون ناشتا: آزمایش با اندازهگیری سطح قند خون پس از یک دورهی ناشتا در شب آغاز میشود.
۲. نوشیدن محلول شیرین: سپس یک نوشیدنی حاوی مقدار مشخصی گلوکز مصرف میکنید.
۳. نمونهگیریهای بعدی: در فواصل ۱، ۲ و گاهی ۳ ساعت پس از نوشیدن محلول، مجدداً از شما نمونه خون گرفته میشود تا واکنش بدن به قند بررسی شود.
۴. تحلیل نتایج: مقادیر قند خون در این زمانها نشان میدهد که آیا متابولیسم بدن طبیعی است یا علائمی از پیشدیابت یا دیابت وجود دارد.
مقدار طبیعی قند خون، ۲ ساعت پس از نوشیدن محلول باید کمتر از ۱۴۰ میلیگرم در دسیلیتر باشد. اگر این عدد بین ۱۴۰ تا ۱۹۹ باشد، نشاندهندهی پیشدیابت است، و عدد ۲۰۰ یا بیشتر میتواند نشانهی دیابت باشد.
چه کسانی باید تست تحمل گلوکز خوراکی بدهند؟
دکتر آکیتی توصیه میکند که زنان باردار معمولاً بین هفتهی ۲۴ تا ۲۸ بارداری این تست را انجام دهند تا دیابت بارداری ــ که اغلب در سهماههی دوم یا سوم ایجاد میشود ــ بهموقع شناسایی شود.
برای دیگر بزرگسالان ــ چه زن و چه مرد ــ در صورتی که فاکتورهای خطر مانند چاقی، سابقهی خانوادگی دیابت یا قند مرزی داشته باشند، OGTT پیشنهاد میشود.
او میگوید: «افرادی که مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) هستند یا مشکوک به پیشدیابتاند نیز ممکن است به این تست نیاز داشته باشند. این تست کمک میکند مشکلات قند خون را زود تشخیص دهیم، بهویژه زمانی که نتایج سایر آزمایشها مبهم باشد.»
چگونه برای تست آماده شویم؟
همانند هر آزمایش دیگری، OGTT نیز نیاز به آمادگی دارد. باید پزشک خود را از هرگونه بیماری زمینهای یا دارویی که مصرف میکنید مطلع سازید، زیرا این عوامل میتوانند بر نتایج تأثیر بگذارند.
دکتر آکیتی میگوید: «ما معمولاً از بیماران میخواهیم که حداقل هشت ساعت ناشتا باشند؛ یعنی هیچگونه غذا یا نوشیدنی (بهجز مقدار کمی آب) مصرف نکنند. در روزهای منتهی به آزمایش، رژیم غذایی و سطح فعالیت معمول خود را حفظ کنید و درست قبل از آزمایش، از انجام فعالیتهای شدید بدنی بپرهیزید. بسته به وضعیت سلامت شما، ممکن است دستورالعملهای خاصتری نیز ارائه دهیم.»
نتیجهگیری
تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) همچنان یکی از ابزارهای ارزشمند برای تشخیص زودهنگام دیابت محسوب میشود، بهویژه در مواردی که تستهایی مانند HbA1c یا قند خون ناشتا ممکن است نارساییهایی داشته باشند. با بررسی نحوهی پردازش گلوکز در طول زمان، OGTT دید عمیقتری از سلامت متابولیکی فرد ارائه میدهد. چه باردار باشید، چه در معرض خطر دیابت، یا اگر نتایج سایر آزمایشهایتان مرزی هستند، این تست سادهی سهمرحلهای میتواند به تشخیص زودهنگام مشکلات قند خون کمک کند؛ زمانی که درمان و مدیریت آن سادهتر و مؤثرتر است.