تنفس هوای آلوده می‌تواند خطر یک بیماری فلج‌کننده‌ی مغزی را بیشتر کند
بر اساس پژوهشی تازه، یکی از ترکیبات موجود در آلاینده‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی ممکن است با افزایش خطر ابتلا به بیماری عصبی–تحلیل‌برنده‌ی ALS (اسکلروز جانبی آمیوتروفیک) ارتباط داشته باشد.
تنفس هوای آلوده می‌تواند خطر یک بیماری فلج‌کننده‌ی مغزی را بیشتر کند بر اساس پژوهشی تازه، یکی از ترکیبات موجود در آلاینده‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی ممکن است با افزایش خطر ابتلا به بیماری عصبی–تحلیل‌برنده‌ی ALS (اسکلروز جانبی آمیوتروفیک) ارتباط داشته باشد.
بر اساس پژوهشی تازه، یکی از ترکیبات موجود در آلاینده‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی ممکن است با افزایش خطر ابتلا به بیماری عصبی–تحلیل‌برنده‌ی ALS (اسکلروز جانبی آمیوتروفیک) ارتباط داشته باشد.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ پژوهشگران کانادایی در این مطالعه، داده‌های ۳۰۴ فرد مبتلا به ALS را با ۱٬۲۰۷ فرد سالم هم‌سن و هم‌جنس مقایسه کردند. آن‌ها با استفاده از داده‌های زیست‌محیطی مربوط به محل سکونت اصلی هر فرد، میزان تماس احتمالی او با آلاینده‌ها را برآورد کردند.
در این پژوهش، تمرکز ویژه‌ای بر دی‌اکسید گوگرد (SO₂) وجود داشت — ترکیبی که از سوزاندن زغال‌سنگ و سوخت‌های نفتی تولید می‌شود. این آلاینده پیش‌تر با آسیب مغزی مرتبط دانسته شده بود، اما تاکنون هیچ مطالعه‌ای ارتباط مستقیم آن را با ALS بررسی نکرده بود.
پژوهشگران دریافتند افرادی که در نمونه‌ی مورد بررسی به ALS مبتلا شده بودند، سابقه‌ی قابل‌توجهی از قرارگیری در معرض سطوح بالاتر دی‌اکسید گوگرد داشتند.
هرچند این یافته به‌تنهایی رابطه‌ی علت و معلولی مستقیم را ثابت نمی‌کند، اما پیوندی قوی و نگران‌کننده را نشان می‌دهد — به‌ویژه از آن‌جا که تمامی مناطق مورد بررسی رسماً دارای کیفیت هوای «پاک» بر اساس استانداردهای زیست‌محیطی بوده‌اند.
پژوهشگران در مقاله‌ی خود می‌نویسند:
«یافته‌های ما از وجود ارتباط میان قرارگیری طولانی‌مدت در معرض آلاینده‌های هوا، به‌ویژه دی‌اکسید گوگرد، و بروز ALS حمایت می‌کند و بر ضرورت بهبود اقدامات کنترلی در زمینه‌ی آلودگی هوا تأکید دارد.»
در میان آلاینده‌های بررسی‌شده، تنها دی‌اکسید گوگرد (SO₂) بود که ارتباطی معنادار با ALS نشان داد.
در مقابل، دی‌اکسید نیتروژن (NO₂) — که از دود خودروها و نیروگاه‌های زغال‌سنگی منتشر می‌شود — در این تحلیل پس از درنظرگرفتن سایر عوامل (از جمله وضعیت اجتماعی–اقتصادی) ارتباط معناداری نشان نداد.
همچنین، نتایج نشان دادند که سطوح دی‌اکسید گوگرد در سال‌های پیش از بروز علائم اولیه‌ی بیماری، اهمیت بسیار بیشتری نسبت به اندازه‌گیری‌های نزدیک به زمان تشخیص دارند؛ این یافته نشان می‌دهد که بسیاری از بیماران پیش از مراجعه به متخصصان، عملاً از «نقطه‌ی بازگشت» عبور کرده‌اند.
پژوهشگران نوشتند:
«این نخستین مطالعه‌ای است که نشان می‌دهد سطوح بالاتر دی‌اکسید گوگرد در محیط‌های مسکونی با افزایش خطر ابتلا به ALS ارتباط دارد.»
اگرچه ALS هنوز یک بیماری نادر به شمار می‌آید — با حدود ۱ تا ۲ مورد جدید در هر ۱۰۰ هزار نفر در سال در سراسر جهان — اما اثرات آن ویرانگر است. این بیماری به‌تدریج سلول‌های عصبی حرکتی را تخریب می‌کند و در بیشتر موارد، در عرض سه سال به مرگ می‌انجامد.
دانشمندان هنوز علت دقیق بروز ALS را نمی‌دانند. این بیماری معمولاً زمینه‌ی خانوادگی مشخصی ندارد و عواملی همچون فعالیت فیزیکی شدید یا جهش‌های ژنتیکی خاص تنها به‌عنوان عوامل خطر احتمالی شناخته می‌شوند. با این حال، به نظر می‌رسد ترکیبی از عوامل مختلف باعث فعال شدن سازوکارهای درگیر در این بیماری می‌شود — و طبق شواهد تازه، آلودگی هوا نیز یکی از این عوامل است.
همچنین، آلودگی‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی پیش‌تر با سرطان ریه، بیماری‌های قلبی و اختلالات روانی مرتبط دانسته شده‌اند.
پژوهشگران این مطالعه تأکید می‌کنند که باید پژوهش‌های بیشتری درباره‌ی تأثیر آلاینده‌ها بر خطر ALS انجام شود و در عین حال، مقررات مربوط به کیفیت هوا سخت‌گیرانه‌تر شود — به‌ویژه در حالی‌که سوخت‌های فسیلی همچنان در جهان سوزانده می‌شوند.
آن‌ها می‌نویسند:
«برای حفظ سلامت عمومی، ضرورت دارد راهبردهای پیشگیرانه و مقررات مؤثرتری برای کنترل سطوح آلودگی هوا تدوین شود.»
این پژوهش در نشریه‌ی Environmental Research منتشر شده است.
