‌طوفان‌های خورشیدی در حال برگرداندن ماهواره‌های ایلان ماسک به زمین هستند

‌طوفان‌های خورشیدی در حال برگرداندن ماهواره‌های ایلان ماسک به زمین هستند با شلوغ‌تر شدن مدار زمین، دانشمندان می‌گویند باید بیشتر بدانیم که «آب‌و‌هوای فضایی» چطور بر بازگشت ماهواره‌ها به جو تأثیر می‌گذارد.

با شلوغ‌تر شدن مدار زمین، دانشمندان می‌گویند باید بیشتر بدانیم که «آب‌و‌هوای فضایی» چطور بر بازگشت ماهواره‌ها به جو تأثیر می‌گذارد.

به گزارش انتخاب و به نقل از gizmodo؛ تحقیقات جدید نشان می‌دهد که افزایش فعالیت خورشیدی باعث می‌شود عمر ماهواره‌های استارلینک شرکت اسپیس‌ایکس کوتاه‌تر شود و زودتر از موعد، با سرعتی بیشتر وارد جو زمین شوند. نکته‌ی جالب اینجاست که هرچه سرعت ورود آن‌ها بیشتر باشد، احتمال رسیدن تکه‌هایی از آن‌ها به سطح زمین هم افزایش پیدا می‌کند.

این مطالعه که هنوز به‌طور رسمی منتشر نشده و در مرحله‌ی پیش‌چاپ است، به شواهد زیادی اضافه می‌کند که می‌گویند طوفان‌های خورشیدی برای ماهواره‌های استارلینک دردسرساز شده‌اند. در چند سال گذشته، با نزدیک شدن به اوج فعالیت خورشید (نقطه‌ی اوج چرخه‌ی ۱۱ ساله‌ی آن که در اکتبر ۲۰۲۴ رخ داد)، این طوفان‌ها هم شدیدتر و هم پرتعدادتر شده‌اند. از طرف دیگر، تعداد ماهواره‌هایی که دور زمین می‌چرخند به‌شدت افزایش یافته، به‌ویژه به‌خاطر پروژه‌های بزرگی مثل استارلینک.

استارلینک‌ها دارند سریع‌تر می‌افتند

گروهی از پژوهشگران ناسا به سرپرستی «دنی اولیویرا» بازگشت ماهواره‌های استارلینک را در فاصله‌ی سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ بررسی کردند. این دوره با افزایش فعالیت خورشید هم‌زمان بود. آن‌ها متوجه شدند که فعالیت‌های ژئومغناطیسی ناشی از طوفان‌های خورشیدی باعث می‌شود ماهواره‌ها زودتر از موعد وارد جو شوند. در واقع، عمر این ماهواره‌ها حدود ۱۰ تا ۱۲ روز کمتر می‌شود.

اولیویرا توضیح می‌دهد که این اتفاق به‌دلیل گرم شدن جو زمین و انبساط آن در اثر طوفان‌های خورشیدی است. این انبساط باعث افزایش مقاومت جَوی (drag) شده و ماهواره‌ها را سریع‌تر به سمت پایین می‌کشد. این شرایط نه‌تنها عمر ماهواره‌ها را کم می‌کند، بلکه احتمال برخورد آن‌ها با یکدیگر را هم بیشتر می‌کند، چون مدل‌های فعلی برای پیش‌بینی برخورد، تأثیر کامل این طوفان‌ها را در نظر نمی‌گیرند.

ممکن است آوارها به زمین برسند

اولیویرا می‌گوید که همین تفاوت ۱۰ تا ۱۲ روز در زمان بازگشت می‌تواند برنامه‌ریزی اسپیس‌ایکس برای ورود کنترل‌شده‌ی ماهواره‌ها به جو را به‌هم بزند. ماهواره‌هایی که زودتر و با سرعت بیشتر وارد جو می‌شوند، شاید به‌جای اینکه کاملاً بسوزند، قطعاتی از آن‌ها به سطح زمین برسد.

او توضیح می‌دهد که با وجود این‌که معمولاً سرعت بیشتر به معنای سوختن کامل‌تر است، در این مورد خاص ممکن است سرعت بالاتر باعث شود ماهواره تعامل کمتری با جو داشته باشد و تکه‌هایی از آن باقی بماند. البته این موضوع هنوز فقط یک فرضیه است و نیاز به بررسی بیشتری دارد.

به‌طور رسمی، استارلینک‌ها طوری طراحی شده‌اند که هنگام ورود به جو کاملاً از بین بروند. اما در سال ۲۰۲۴، یک تکه‌ی ۲.۵ کیلویی از بقایای استارلینک روی یک مزرعه در کانادا سقوط کرد. در اوایل امسال، اسپیس‌ایکس اعلام کرد که احتمال سقوط تکه‌های کوچک وجود دارد، اما تأکید کرد که این موضوع «هیچ خطری برای مردم روی زمین، دریا یا آسمان ندارد».

ماهواره‌های بیشتر، خطرهای بیشتر

طبق گفته‌ی «جاناتان مک‌داول»، اخترشناس دانشگاه هاروارد، اکنون بیش از ۷۵۰۰ ماهواره‌ی استارلینک در مدار زمین هستند. اسپیس‌ایکس در نهایت می‌خواهد این تعداد را به ۴۲ هزار برساند! این علاوه بر هزاران ماهواره‌ی دیگر است که از سوی شرکت‌ها و کشورها در مدار قرار گرفته‌اند.

اولیویرا می‌گوید:

«این اولین‌بار در تاریخ است که این‌همه ماهواره به‌طور هم‌زمان در مدار زمین داریم. حالا تقریباً هر هفته یک ماهواره وارد جو می‌شود — و شاید در آینده‌ی نزدیک، این روند روزانه شود.»

به گفته‌ی او، با شلوغ‌تر شدن مدار زمین، باید به‌درستی بفهمیم که فعالیت خورشیدی دقیقاً چه اثری بر عمر و بازگشت ماهواره‌ها دارد.